ANNE BABA TUTUMLARI NELERDİR?

Ebeveynlik insan hayatındaki en önemli değişimlerden biridir. Kişi bu süreçte duygu karmaşaları ve adaptasyon süreci ile ebeveynliği nasıl yönetebileceğini bilemeyebilir. 

Anne baba tutumları kişinin kültürüne, çevresine ve ailesine göre değişiklik gösterebilir. Bu tutumlar çocuğun gelişimine doğrudan etki eder ve ergenlik, yetişkinlik dönemlerinde kalıcı etkiler bırakır. 

Her ebeveyn çocuğunu fiziksel ve psikolojik olarak güvenli bir ortamda büyütmek ister. Fakat yetiştirme tarzında doğru bildiğimiz yanlışlar olabilir. 

 

  1. Otoriter Anne Baba: Bu tutumda anne baba çok katı kurallara sahiptir. Yetiştirilme tarzına genellikle ceza eşlik eder. Anne ve baba çocuğun davranışlarını kontrol etmek ister. Bu tutumu sergileyen ailede yetişen çocuklar ürkek, otorite karşısında çekinen fakat otorite figürü ortadan kalktığında saldırgan, güçsüzler üzerinde otorite kurma isteği, kendisinden istenenden ve beklenenden fazlasını yerine getiren kişiler olabilir.

 

  1. İlgisiz Anne Baba: Çocuklarını aşırı ihmal eden, ilgi göstermeyen ve onların gereksinimlerine kayıtsız kalan ebeveynlerdir. Çocuk bu tutum dolayısı ile yalnız, görünmez ve dışlanmış hissedebilir. Sonucunda ise çocuk yalnızlık ve güven problemleri ile baş edebilir.

 

  1. Serbest Anne Baba: Bu anne baba, doğru ya da yanlış ayırt etmeden çocuğun davranışlarına karışmaz. Çocuğun istekleri ön plandadır. Bu durum tek çocuklu ailelerde daha sık rastlanır. Bu tutum ile yetişen çocuklar sosyal yaşamında beklentileri ve istekleri yerine gelmediğinde hayal kırıklığına uğrayabilir.

 

  1. Kararsız Anne Baba: Bu tutumu sergileyen anne babaların kararları tutarsızlık gösterir. Olaylara verdikleri tepkiler, kurallar zamana ve olaya göre değişiklik gösterdiğinden çocuğun kafası karışabilir ve öğrenme süreci gerektiği gibi ilerlemeyebilir. Anne baba bazen baskıcı bazen hoşgörülü davranır. Bu durum çocuğun nasıl davranacağı konusunda ikilem yaşamasına ve doğru yanlışı ayırt edememesine neden olabilir.

 

  1. Koruyucu Anne Baba: Bu tutumdaki anne babalar çocuklarını gereğinden fazla koruma eğiliminde olmaktadır. Anne babalar çocuklarına aşırı özen gösterir. Genellikle ebeveynler çocukları yerine her sorunu halleder. Bu çocuklar olaylar karşısında karar almakta ve destek almadan hareket etmede güçlük çekmekte, problem çözme becerileri tam olarak gelişmemektir.

 

  1. Mükemmelliyetçi Anne Baba: Bu ebeveynler çocuklarının mükemmel olmalarını ister ve kendi yapamadıkları, içinde kalan ukdeleri çocuklarında görmek isterler. Genellikle çocuktan beklenti kapasitesinin üzerinde olur ve bu beklentilerinin gerçekleşmesi için katı bir tutum sergileyebilirler. Çocuktan mükemmel olması beklenir. Çocuk bu beklentiler karşısında başarısız olduğunda yetersizlik ve güvensizlik duyguları ile baş etmeye çalışır. Bu tutum mükemmelliyetçi bir kişiliğin başlangıcı sayılabilir.

 

  1. Demokratik Anne Baba: Bu tutumda çocuğun birey olduğu kabul edilir ve buna uygun davranılır. En sağlıklı ebeveyn tutumudur. Çocuğun duygu ve düşüncelerine değer verilerek olaylarda fikirleri alınır. Bu tutum ile yetişen çocuklar özgüvenli, yaratıcı, problem çözme becerileri kuvvetli, fikirlerini özgürce ifade edebilen ve paylaşımcı olur.

 

  1. İzin Verici Anne Baba: Bu ebeveynlerde çocuklarını kontrol konusunda eksiklik söz konusudur. Çocuk özgürce hareket eder ve herhangi bir baskıya maruz kalmaz. Çocuk davranışlarına bir tepki alamadığında ailesinin ilgisiz olduğunu düşünebilir. Bu tutum ile yetişen çocuklar kendini ait hissetme konusunda problem yaşayabilmektedir.

 

Bu tutumlar yeterli farkındalık ile değişebilir ve gelişebilir. Ebeveynlik uzun ve karmaşık bir süreçtir ve bu süreçte desteğe ihtiyaç duymak çok doğaldır. Gerekli durumlarda bir psikoloğa başvurmak hem ebeveyn hem çocuk için doğru bir adım olacaktır.